W 2014 roku nakładem krakowskiego wydawnictwa Wysoki Zamek ukazała się powieść Józefa Wittlina Sól ziemi. Po raz pierwszy książka ta trafiła do czytelników w 1936 roku. Natychmiast stała się bestsellerem międzywojennej Polski. W 1939 roku zgłoszono ją nawet do literackiej Nagrody Nobla. Poglądy polityczne autora i jego emigracyjna działalność sprawiły, że w latach PRL władza skutecznie zatarła pamięć o tej książce. Jej najnowsze wydanie może być więc ważnym krokiem na drodze do przypomnienia twórczości tego polskiego pisarza.
Okładka książki „Sól ziemi” wydawnictwa Wysoki Zamek
Sól ziemi to opowieść o Piotrze Niewiadomskim, hucule z odległego Pokucia, leżącego na jednym z krańców Monarchii Austro-Węgierskiej. Bohater ten wiedzie mało skomplikowany żywot na jednej ze stacji c.k. kolei żelaznych w Toporach-Czernielicy. Szczytem jego marzeń jest funkcja zawiadowcy tej stacji, której oznaką sprawowania jest czapka kolejarska z dwugłowym orłem. Nosząc tę czapkę, można lepiej służyć najjaśniejszemu panu – cesarzowi Franciszkowi Józefowi I. Wojna przynosi Piotrowi upragniony awans, gdyż dotychczasowy pracownik stacji dostaje powołanie do wojska. Kilka dni później machina wojenna zgłasza się jednak i po Niewiadomskiego. Piotr otrzymuje list, w którym nie byle kto, bo sam cesarz, zwraca się do niego po imieniu. Na takie wezwanie nie może nie odpowiedzieć. Poczciwy bohater dostaje się pomiędzy zębate koła machiny o nazwie „wojna”.
Sól ziemi miała być początkiem trylogii. Niestety autor poprzestał tylko na pierwszym tomie i fragmentach kolejnych, które w większości zaginęły podczas II wojny światowej. W najnowszym wydaniu czytelnik może zapoznać się z początkiem drugiej części cyklu, tomu zatytułowanego Zdrowa śmierć. Wydawca dołączył także autorskie postscriptum napisane trzydzieści pięć lat po pierwszym wydaniu, a także literacki komentarz Wojciecha Ligęzy.
Józef Wittlin, Sól Ziemi
Kraków: Wysoki Zamek, 2014
Dziękujemy wydawnictwu Wysoki Zamek za przekazanie egzemplarzy książki Sól Ziemi. Wkrótce na profilu Małopolskiego Instytutu Kultury na portalu Facebook zostanie zorganizowany konkurs, w którym nagrodą będzie właśnie książka Sól ziemi.